Co prawda przysłowie mówi: „kwiecień plecień bo przeplata trochę zimy trochę lata” ale jest to miesiąc typowo wiosenny, chociaż aura zgodnie z przysłowiem jest zmienna. Miesiąc bardzo ważny dla pszczół, miesiąc intensywnego rozwoju rodzin pszczelich. Działania pszczelarza są nakierowane na stworzenie pszczołom jak najbardziej optymalnych warunków rozwoju w tym kapryśnym okresie. Bo przecież już następny miesiąc to czas obfitości kwiatów i występowania w wielu rejonach kraju pożytku towarowego.
Troska pszczelarza polega na :
- dopasowaniu wielkości gniazda do siły rodziny
- zapewnieniu właściwych warunków termicznych
- zapewnieniu dopływu pyłku i nektaru
- zapewnieniu bliskiego źródła wody.
Na ile potrzebna i skuteczna jest ingerencja człowieka w tym czasie w życie rodziny pszczelej?. Czy działania te bardziej przeszkadzają czy pomagają, czy są konieczne i na ile?. Przecież przez tysiące lat pomoc człowieka była minimalna, człowiek pszczołom nie pomagał, radziły sobie same. Poważna ingerencja zaczęła się z chwilą wynalezienia ramki a więc od połowy wieku XIX. Umożliwiło to przestawianie, przeglądanie i ingerencję w wewnętrzne życie rodziny pszczelej.
Czy dzisiaj pszczoły mogą sobie poradzić bez pomocy człowieka w okresie rozwoju wiosennego, wydaje się że tak ale pod pewnymi warunkami które muszą być spełnione, do najważniejszych będą należeć:
- odpowiedni zapas pokarmu
- właściwa zdrowotność pszczół
- odpowiednia ich ilość
- posiadanie odpowiedniej ilości energii wewnętrznej.
Czynniki te są niezależne od pszczelarza w tym czasie. Znaczy to że jeżeli pszczoły właściwie zostały zadbane i zaopatrzone w roku poprzednim, to wiosną nic złego się nie dzieje. Wiosna pojawia się niezależnie od człowieka, a wraz z nią dopływ pyłku i nektaru, co wpływa na rozwój pszczół.
Ponieważ człowiek jest niecierpliwy i bardzo chce „pomagać” pszczołom, dlatego podajemy sposoby ingerencji, które mają pomóc rodzinie w jak najszybszym osiągnięciu odpowiedniego stanu ilościowego, co z kolei przełożyć się powinno na ilość zebranych produktów.
Na właściwy przebieg rozwoju wiosennego mają wpływ następujące czynniki:
1. Skład biologiczny rodziny, zasoby mleczka
2. Ogólna siła i kondycja rodziny
3. Ilość zapasów pyłku i miodu
4. Odpowiednia liczba komórek do czerwienia
5. Warunki atmosferyczne i pożytkowe.
W kwietniu najważniejszym zabiegiem w rodzinach pszczelich będzie główny przegląd wiosenny. Termin jego wykonania będzie zależał głównie od tego kiedy będą sprzyjające warunki na jego przeprowadzenie. Powinien być wykonany w dniu ciepłym, słonecznym i bezwietrznym z temperaturą powyżej 15 stopni. Sposób jego przeprowadzenia będzie zależał od metody gospodarki pasiecznej i wielkości pasieki. W pasiekach dużych z konieczności zostanie ograniczony do niezbędnego i koniecznego minimum, przy odpowiednim doświadczeniu pszczelarza może być pominięty.
W czasie głównego przeglądu wiosennego ocenimy stan rodziny, a w szczególności zwrócimy uwagę na:
- obecność matki, stwierdzimy po ilości i jakości czerwiu
- ilość zapasów pokarmu
- wielkość gniazda i jego wygląd
- stan plastrów i wyposażenia ula
- stan dennicy ewentualnie jej czyszczenie.
Zabiegi pielęgnacyjne będą zależały w dużym stopniu od doświadczenia pszczelarza, jego wiedzy i wielkości pasieki. Wiosną często jest tak że aura bywa zmienna. Dni naprawdę ciepłych w których można byłoby rozbierać gniazdo jest niewiele. Dlatego pszczelarze upraszczają wszelkie prace w tym czasie, ograniczając się do naprawdę niezbędnych. Dotyczy to przede wszystkim pasiek dużych, które prowadzone są przez doświadczonych pszczelarzy.
Taki pszczelarz potrafi ocenić stan rodziny po podniesieniu płótna powałowego, lub odchyleniu 1-2 plastrów, bez rozbierania gniazda. Dokładne przeglądanie plastrów nie jest konieczne, gdyż zostało to zrobione przy składaniu gniazd jesienią. W tym czasie najważniejsze jest czerwienie matki i obecność zapasów pokarmu w ilości 5-7 kg.
Często w czasie zimowli ubywa pszczół co wiąże się z potrzebą wycofania plastrów nie zajętych przez rodzinę. Dobrze jest je przestawić z gniazda za zatwór, co zdecydowanie poprawia warunki termiczne w gnieździe, co jest ważne dla wychowywanego czerwiu.
Konstrukcja ula z odejmowaną dennicą ułatwia usuwanie osypu zimowego, przez wymianę dennic. Zabieg ten można wykonać w mniej sprzyjającej temperaturze, ze względu na to że nie wymaga on większej ingerencji w życie rodziny.
Wszystkie działania pszczelarza w tym czasie mają na celu stworzenie jak najlepszych warunków rozwoju, co wiąże się z wykorzystaniem kolejnych pożytków w sezonie.