Pasieka Pszczela Zofia i Mieczysław Janikowie

Porady na miesiąc czerwiec

Czerwiec to najbardziej pracowity miesiąc w pasiece w całym roku. Wynika to z ilości prac jakie należy wykonać w tym czasie, prac koniecznych i niezbędnych, często nie cierpiących zwłoki.

Do najważniejszych prac które trzeba wykonać w tym miesiącu będą należeć:
1. Zapobieganie i zwalczanie nastroju rojowego
2. Przygotowanie pszczół do wykorzystania pożytku głównego
3. Wychów i wymiana matek
4. Tworzenie nowych rodzin
5. Wirowanie miodu.

Te wszystkie zagadnienia dotyczą pełni sezonu pasiecznego, są bardzo ważne, trudno byłoby omówić je w krótkich poradach. Z konieczności skoncentrujmy się na jednym chyba najważniejszym a dotyczącym nastroju rojowego.

W warunkach naturalnych rojenie się pszczół było jedynym sposobem podziału rodziny i powstawania nowych rodzin. Dlatego cecha ta związana jest z przetrwaniem gatunku, utrwalała się przez setki lat życia pszczół bez ingerencji człowieka.

Rójka pszczół jest czymś naturalnym i wynika z dążenia pszczół do rozmnażania się. W ten sposób rodzina dzieli się i część jej wychodzi w formie roju. Taki rój zdolny jest do podjęcia i prowadzenia samodzielnego życia bez żadnych warunków wstępnych.

Z rójką związana jest strata w wydajności, dlatego jest ona zjawiskiem niepożądanym.

Przyczyn nastroju rojowego może być wiele do najważniejszych będzie należeć:
1. Naturalna skłonność pszczół do rojenia się.
2. Brak pożytku.
3. Ciasnota i przegrzanie ula.
4. Niedobór substancji matecznej.

Kolejność powyższa nie jest przypadkowa dlatego na pierwszym miejscu jest wymieniona naturalna skłonność pszczół do rojenia się, dalej są czynniki pożytkowo–klimatyczne które mogą sprzyjać rójce i wreszcie błędy i zaniedbania pszczelarza.

Rolą pszczelarza jest takie prowadzenie rodzin pszczelich aby ograniczyć powstawanie nastroju rojowego do minimum. Szczególnie ważna jest tu profilaktyka i zapobieganie zanim nastrój rojowy wystąpi. Działania podejmowane dopiero wtedy gdy w rodzinach są mateczniki mogą być trudne i czasami mało skuteczne. Aby uniknąć problemów z rójką należy przede wszystkim hodować pszczoły wyselekcjonowane w kierunku małej rojliwości, dostosowane do lokalnych warunków pożytkowych.

Oprócz cech dziedzicznych o rójce decydują najczęściej błędy popełniane przez pszczelarza. Do nich należeć będą:
- niewłaściwa gospodarka
- ciasnota w ulu
- zła wentylacja
- utrzymywanie starych matek w rodzinach.

Działania pszczelarza idą w kierunku wyeliminowania powyższych błędów, a w szczególności:
1. Zwiększyć pojemność ula
2. Nie żałować węzy
3. Zwiększyć wentylację
4. Utrzymywać w pasiece młode matki, nie starsze niż 2-letnie
5. Zapewnić pożytek.

Pszczoły lubią pracować, jeżeli tej pracy nie ma a jest pora ku temu występuje rójka. Przyczyn braku pracy dla zastępów młodych robotnic może być kilka:
- przedwczesny rozwój rodzin w okolicy gdzie występuje pożytek późny
- przerwa w pożytku
- warunki atmosferyczne nie pozwalające pszczołom na pracę w polu.

Jako że czerwiec to szczyt nie tylko pracy ale i okres maksymalnego rozwoju rodzin, kilka dni przerwy w pożytku powoduje nagromadzenie się w ulu olbrzymiej liczby pszczół młodych które to są główną przyczyną wchodzenia całej rodziny pszczelej w nastrój rojowy, zakładane są mateczniki i wychodzą roje.
Co robić gdy stwierdzimy nastrój rojowy? Trzeba przede wszystkim usunąć przyczynę, w skrajnych przypadkach posunięciem radykalnym będzie usunięcie matki.

Inne ważniejsze zabiegi przeciw rojowe to:
- zapewnienie pożytku poprzez przewóz pasieki na kwitnące aktualnie plantacje
- zmniejszenie siły poprzez sztuczny rój lub odkład
- zatrudnienie młodych pszczół do budowy plastrów
- zapewnienie maksymalnej wentylacji, intensywne przewietrzenie ula.

Powyższe zabiegi mogą spełnić nasze oczekiwania i wyprowadzić rodzinę z nastroju rojowego tylko wtedy, gdy zostaną przeprowadzone we właściwym czasie, oraz usunięte zostaną wszystkie mateczniki rojowe. Nastrój rojowy występuje najczęściej od końca kwitnienia rzepaku do końca czerwca. Głównym zadaniem pszczelarza w tym czasie jest duża czujność oraz właściwa diagnoza.

Uzyskuje się ją poprzez:
- obserwację pszczół i przyrody
- stosowanie ramki pracy
- przeglądy rodzin.

Zapewnienie ciągłego pożytku w pasiece zmniejsza ryzyko wystąpienia nastroju rojowego, ale całkowicie go nie eliminuje. Wystąpienie nastroju rojowego w dużej pasiece może być nie do opanowania. Dlatego należy zapobiegać przyczynom powstawania i je eliminować a wtedy nie będzie skutku, czyli roju.